Το Σάββατο του Λαζάρου, τα έθιμα, τα κάλαντα και τα Λαζαράκια

 

Πασχαλινή δραστηριότητα του σχολείου μας

Το Σάββατο του Λαζάρου, τα έθιμα, τα κάλαντα και τα Λαζαράκια

Αγαπητοί γονείς, μπείτε στην κουζίνα μαζί με τα παιδιά σας, φτιάξτε τα «Λαζαράκια» , μοιραστείτε μαζί τους αυτή την όμορφη και δημιουργική εμπειρία. Να θυμάστε, ότι τα παιδιά μέσα από τα ήθη και τα έθιμα ευαισθητοποιούνται και γνωρίζουν τον πολιτισμό και τις ρίζες τους.

Το σχολείο μας, σας προτρέπει σε αυτή την δραστηριότητα με στόχο να συγκεντρώσουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό από Λαζαράκια (τουλάχιστο 3 από κάθε μαθητή/τρια μας) και να τα προσφέρουμε στο Γηροκομείο Ρεθύμνης και στο συσσίτιο της Ενορίας μας, του Αγίου Κωνσταντίνου. Η συγκέντρωση θα γίνει την Πέμπτη 22/4 και την Παρασκευή 23/4/2021 στο σχολείο μας και το χρονικό διάστημα από 10:00 - 18:00. Το Σάββατο το πρωί θα αποσταλούν στο Γηροκομείο και στο Συσσίτιο.

Το Σάββατο του Λαζάρου γιορτάζεται πάντα 8 ημέρες πριν το Άγιο Πάσχα, είναι μέρα νίκης της ζωής επί του θανάτου και θεωρείται η «πρώτη Λαμπρή» αφού η εκ νεκρών έγερση του αγαπημένου φίλου του Χριστού θεωρείται πρoοικονομία της δικής του Ανάστασης.

Το Σάββατο του Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων έχουν τη μοναδική θέση στο εκκλησιαστικό έτος ως μέρες χαράς ανάμεσα στη Μεγάλη Σαρακοστή και τον θρήνο της Μεγάλης Εβδομάδας.

Τη μέρα αυτή την έχει περιβάλει ο λαός μας με όμορφα έθιμα. 

Όπως ότι οι άνδρες δεν πήγαιναν ποτέ να μαζέψουν τη σοδειά μια μέρα σαν κι αυτήν. Πίστευαν πως φέρνοντας τη σοδειά, θα έφερναν και το θάνατο μέσα στο σπίτι τους.

Οι γυναίκες ζυμώνουν για τα παιδιά μικρά ψωμάκια, τα οποία τα ονομάζουν «Λαζαράκια», «Λαζάρηδες» ή αλλιώς και «Λαζαρούδια», στα οποία δίνουν το σχήμα ανθρώπου σπαργανωμένου, όπως παριστάνεται στις εικόνες ο Λάζαρος, λέγοντας: «Λάζαρο, αν δεν πλάσεις, ψωμί δεν θα χορτάσεις». Όσα παιδιά έχει η οικογένεια τόσους «λαζάρηδες» πλάθουν.

Τα παιδιά τη μέρα αυτή συγκροτούν ομάδες, επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού ή της πόλης και τραγουδούν τραγούδια, τα λεγόμενα «λαζαρικά». Συνήθως κρατούν στα χέρια εικονική παράσταση του Λαζάρου και λέγονται και αυτά «Λάζαροι». Σε κάποιες περιοχές τα κάλαντα τα τραγουδούν μόνο κορίτσια, οι «Λαζαρίνες» οι οποίες την προηγούμενη μέρα ξεχύνονται στα χωράφια, μαζεύουν λουλούδια και στολίζουν τα καλαθάκια που θα κρατήσουν γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι.

Στην Κρήτη στο έθιμο έπαιρναν μέρος και τ' αγόρια. Από την προηγούμενη ημέρα μάζευαν λουλούδια με τα οποία στόλιζαν τα καλαθάκια τους. Έκαναν έναν ξύλινο σταυρό και τον στόλιζαν με ορμαθούς από λεμονανθούς και αγριόχορτα με κόκκινα λουλούδια, τις μαχαιρίτσες. Μέσα σ’ αυτά τα καλαθάκια οι νοικοκυρές των σπιτιών από τα οποία θα περάσουν τα κορίτσια βάζουν αυγά που θα τα βάψουν την Μ. Πέμπτη, φρούτα, διάφορα φαγώσιμα ή μικρά φιλοδωρήματα.

Το πιο διαδεδομένο έθιμο για το Σάββατο του Λαζάρου είναι «τα κάλαντα του Λαζάρου».

Στα κάλαντα αποτυπώνεται η περιέργεια του λαού για το τι είδε ο Λάζαρος κατά την τριήμερη ταφή του και υπάρχουν πολλές εκδοχές σε όλη την Ελλάδα.

Μια από αυτές είναι και η παρακάτω:

Κάλαντα Λαζάρου

"Πού ’σαι, Λάζαρε, πού είναι η φωνή σου,

που σε γύρευε η μάνα κι η αδερφή σου.

Βάγια, βάγια των βαγιών τρώνε ψάρια και κολιό

και την άλλη Κυριακή ψήνουν το παχύ τ’ αρνί!

 Ήμουνα στη γη, στη γη βαθιά χωμένος

κι από τους εχθρούς, εχθρούς βαλαντωμένος.

Βάγια, βάγια των βαγιών τρώνε ψάρια και κολιό

και την άλλη Κυριακή ψήνουν το παχύ τ’ αρνί!

Σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την συμμετοχή σας στην δράση αυτή.

Ακολουθεί ενδεικτική συνταγή:

Λαζαράκια
(Συνταγή της κας Βέφας Αλεξιάδου)

Υλικά
(για 10 μικρά σταφιδόψωμα)
•  1 φακελάκι ξερή μαγιά
• 3/4 κούπας χλιαρό νερό
• 3/4 κούπας ζάχαρη
• 500 γρ. αλεύρι σκληρό
• 3/4 κούπας σταφίδες 
• 1/3 κούπας ελαιόλαδο
• 1 κουταλάκι γλ. κανέλα
• 1/2 κουταλάκι γλ. γαρίφαλο
• 5 γρ. μαστίχα κοπανισμένη με λίγη από τη ζάχαρη

Εκτέλεση
1. Διαλύουμε τη μαγιά σε λίγο από το χλιαρό νερό και προσθέτουμε 2 κουταλιές από τη ζάχαρη και 3-4 κουταλιές αλεύρι. Αφήνουμε το μείγμα  να φουσκώσει.
2. Ανακατεύουμε τις σταφίδες με 2 κουταλιές από το αλεύρι. Σε μεγάλο μπόλ βάζουμε όλα τα υλικά και ζυμώνουμε ώστε να σχηματιστεί αφράτη ζύμη που να μην κολλάει στα χέρια.
3. Καλύπτουμε με πλαστική μεμβράνη και αφήνουμε τη ζύμη 2 ώρες να φουσκώσει.
4. Κόβουμε από τη ζύμη 10 μπαλάκια. Αφαιρούμε ένα μικρό κομμάτι από κάθε μπάλα και πλάθουμε κορδόνια.
5. Πλάθουμε τις μπάλες σε οβάλ ψωμάκια και τα τυλίγουμε σαν να τα φασκιώνουμε με τα κορδόνια.
6. Ψήνουμε σε ταψί με αντικολλητικό χαρτί, αφού τα αφήσουμε να φουσκώσουν για 30 λεπτά περίπου (180 βαθμοί C/30-35 λεπτά).

Σας ευχόμαστε Καλή Ανάσταση με αγάπη, υπομονή και όνειρα !!!